MOTYWY LUDOWE SĄ SPOKO
Wiedza / 17-05-2012 r.
Wiedza / 17-05-2012 r.
Kojarzycie panie z powyższego zdjęcia? Na pewno tak, bo przecież to one, wraz ze swoją piosenką promującą Euro 2012 – Koko Euro Spoko, przez ostatnie dni są na ustach całej Polski.
Kojarzycie panie z powyższego zdjęcia? Na pewno tak, bo przecież to one, wraz ze swoją piosenką promującą Euro 2012 – Koko Euro Spoko, przez ostatnie dni są na ustach całej Polski. Przypadek, dowcip lub przeznaczenie sprawił, że dzięki wysłanym sms-om, piosenka zespołu Jarzębina została wybrana w telewizyjnym plebiscycie na hymn polskiej reprezentacji. Nie oceniamy czy piosenka jest przebojem czy też nie, ale jedno jest pewne – bezdyskusyjnie wpada w ucho. A my chcielibyśmy zwrócić uwagę na to, co wpada w oko, czyli co owe Panie mają na sobie, a mianowicie stroje ludowe.
Te barwne suknie to nieodłączny element tradycyjnego ubioru polskiej wsi. Kwiaty, proste geometryczne wzory i bogactwo barw to charakterystyczne elementy, dzięki którym strój ludowy jest z miejsca rozpoznawalny – tworząc tym samym Corporate Identity polskiej ziemi.
Wytwory sztuki ludowej zawsze posiadają określoną funkcjonalność, a ich wartość artystyczna idzie w parze ze znaczeniem użytkowym. Sztuka folkloru to nie tylko ubrania, muzyka, taniec i legendy, ale również meble i zdobienia w postaci haftów i wycinanek. Na pewno najbardziej rozpoznawalną i najsłynniejszą formą sztuki ludowej jest owa wycinanka, tworzona w różnych stylach w poszczególnych regionach kraju. Wyróżniamy np. gwiozdy, lelluje, drzewka, wstęgi.
Słynna wycinanka łowicka.
Przykład haftu kaszubskiego.
Wycinane z papieru, symetryczne, geometryczne wzory, bywały czysto abstrakcyjne lub przedstawiały sceny z życia wiejskiego. Pełniły rolę dekoracyjną. Ozdabiały izby, wiejskie skrzynie i okna.
Z czasem sztuka ludowa w gospodarstwach wiejskich zaczęła zanikać. Wyparta została głównie za sprawą minimalistycznego designu, oraz dążenia do unowocześnienia polskiej wsi. Polacy po dobie PRL-u przestawili się na, rozpowszechniane z rozmachem, zagraniczne wzornictwo rodem z IKEI.
Jak jednak historia nieraz już pokazała – wszystko zatacza koło. Gusta i trendy zmieniają się na tyle, że stopniowo można zauważyć powrót do dekoracji ludowych w sztuce użytkowej. Dobrym przykładem takiego działania jest polski pawilon stworzony na targi EXPO 2010 w Szanghaju. Architekci tworząc elewację budynku zainspirowali się motywem polskiej wycinanki tworząc tym samym niezwykle atrakcyjną wizualnie formę.
Pawilon cieszył się podobno olbrzymim zainteresowaniem na targach, a Polska otrzymała prestiżową nagrodę w kategorii: „Najlepsza Promocja Kraju”. Projektanci posłużyli się również tym motywem przy projektowaniu logo.
Wracając do tematu Euro 2012, warto zwrócić uwagę na identyfikację wizualną oraz logotyp zaprojektowany przez portugalskie studio Brandia Central. I tutaj uwidacznia się koncepcja wycinanki ludowej. Wzory przewijają się na fioletowych i turkusowych tłach brandując druki, banery, bilety, a nawet pojazdy komunikacji miejskiej. Ciekawie wygląda sposób prezentacji stadionów. Obiekty niczym kwiatostany stanowią zwieńczenia wijących się łodyg, od których rozchodzą się takie elementy jak gwizdki sędziowskie, puchar, piłki i sylwetki kibiców. Zdecydowanie lubimy to.
Nasze folkowe wycinanki, a dokładnie fragment łowickiej gwiozdy, pojawiły się na ogonie samolotu dużej brytyjskiej linii lotniczej British Airways. Kampania, polegała na umieszczaniu na samolotach linii, wielobarwnych etnicznych wzorów z krajów, do których firma prowadzi połączenia lotnicze. Mimo efektownego wyglądu, kampania spotkała się z niechęcią ze strony brytyjczyków, którzy uznali, że koncern zatracił w ten sposób swoją „brytyjskość”. Może wiece jakimi wzorami ludowymi mogliby posłużyć się Anglicy by pokazać swoją tożsamość narodową?
Małymi krokami folklor zaczyna przewijać się w produkcji opakowań. Głównie są to regionalne wyroby w postaci miodu, mleka czy konfitur. Etykiety sprawiają wrażenie nowoczesnego i przemyślanego designu. Idee te zaczęły promować szkoły projektowe i akademie sztuk pięknych, a motywy ludowe stają się popularnym tematem studenckich dyplomów. Praca dyplomowa Moniki Ostaszewskiej, absolwentki Wydziału Wzornictwa Przemysłowego ASP w Warszawie, zatytułowana Smaki Podlasia wzbudza szczególny zachwyt. Seria opakowań na tradycyjne produkty spożywcze z tego regionu, wykorzystuje motyw haftu ludowego, który znakomicie identyfikuje i uspójnia całość systemu, sprawiając, że produkty są łatwo rozpoznawalne i zapamiętywalne.
Poniżej inne interesujące przykłady podobnych opakowań – Miodnik projektu Bogdana Kosaka oraz opakowania na produkty podhalańskie duetu Nobo design.
Do masowej produkcji trafiło opakowanie piwa Łomża, na których widnieją postacie kobiety i mężczyzny w tradycyjnych strojach ludowych. Opakowanie otrzymało nawet nagrodę RedDot Design Awards w swojej kategorii, czego gratulujemy. Widać, że wśród konsumentów przewija się chęć nabywania produktów regionalnych wyróżniających się na sklepowych półkach swoim wyglądem.
Tradycyjne wzory ze strojów ludowych są świetnym punktem do inspiracji dla wielu projektantów mody. Przewijają się na t-shirtach, bluzach i swetrach. Na szczególną uwagę, naszym zdaniem, zasługuję projekt autorstwa Sabriny Pilewicz – kreacja na wybory Miss Universe. Jest to suknia narodowa dla Rozalii Mancewicz. Białe kaskady ciętego tiulu zwieńczone szarfą, które pięknie przyozdabia tradycyjny polski wzór ludowy w postaci kolorowych kwiatów. Trzeba przyznać, że do kategorii sukni narodowych projekt
wydaję się pasować jak ulał.
A Ostatnio kaszubskie wzory zostały wykorzystane w reklamie outdoorowej samochodu Ford Focus.
Cieszymy się, że polskie motywy folkowe pojawiają się w środowisku grafiki użytkowej i wzornictwa przemysłowego. Póki co folklor stanowi niszę rynkową, gdzie polscy projektanci mogą wykazać się swoimi umiejętnościami i wyróżnić swoje produkty na tle konkurencji. Promowanie polskości za pomocą tego rodzaju zabiegów wydaje się mieć sens, tym bardziej, że nasze wzory ludowe są bardzo atrakcyjne w swojej formie dlatego należy czerpać z nich to co najlepsze.
Jeśli znacie jakieś ciekawe przykłady zastosowania motywów ludowych w reklamie, opakowaniach, wzornictwie lub w modzie, podeślijcie proszę na adres contact@whizbrand.com. lub umieśćcie je nam na Facebooku.
Autor: Marcin Budziński